Pożyczka pozabankowa i kredyt bankowy w czasach pandemii

Korzystanie z pożyczki i kredytu w ciągu minionego roku nie było tak powszechne, jak wcześniej. Sektor bankowy i pozabankowy zareagował na pandemię. Ten kto zastanawia się, czy lepsza jest pożyczka pozabankowa, czy jednak kredyt w banku, powinien zapoznać się z aktualną sytuacją.

Różnice: pożyczka pozabankowa a kredyt bankowy

Choć nazewnictwo bywa stosowane zamiennie, kredyt i pożyczka są odmiennymi produktami finansowymi. Podstawy prawne obu sposobów finansowania są nieco inne. Konsument może napotkać nieścisłości, bo produkty kredytowe w ofertach handlowych zyskują często nazwę pożyczki. Tymczasem pożyczka regulowana jest głównie przez przepisy zawarte w Kodeksie Cywilnym. Choć nie znajdziemy definicji, ale zapis dotyczący umowy pożyczki, przez którą rozumie się zobowiązanie dającego pożyczkę przeniesienia na własność biorącego określonej kwoty pieniędzy i zobowiązanie biorącego do zwrotu pożyczonych środków.1) Natomiast o umowie kredytu traktuje ustawa Prawo bankowe. Ma ona zastosowanie wyłącznie do finansowania proponowanego przez banki, które pochodzi ze środków klientów banków. Firmy pożyczkowe operują środkami własnymi. Przez umowę kredytu należy rozumieć zobowiązanie banku do oddania do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty na oznaczony czas i zobowiązanie kredytobiorcy do korzystania z pożyczonych środków zgodnie z przyjętymi przez strony warunkami wraz ze zwrotem wykorzystanego kredytu powiększonego o odsetki z prowizją.2) Trzeba jeszcze zauważyć, że w przepisach dotyczących pożyczki nie ma mowy o kosztach. Może mieć ona zatem charakter darmowego zobowiązania. Ustawodawca powierzył udzielanie kredytów bankom.3)

Od kiedy obowiązuje tzw. Ustawa antylichwiarska4) pożyczka pozabankowa zyskała solidniejszą podstawę prawną. Wprowadzono reguły, które ograniczają pole firmom pożyczkowym do nadużyć.

Jakie pożyczki online są dostępne?

Podmioty rynku finansowego działające jako firmy pożyczkowe są częścią sektora gospodarki określanego mianem FinTech. Wprowadzając najnowocześniejsze technologie, świadczą usługi finansowe za pośrednictwem internetu.5) Właśnie online dostępne są:

  • chwilówka – krótkoterminowa pożyczka, udzielana na okres nieprzekraczający zwykle 30 dni,
  • pożyczka na raty – długoterminowa pożyczka przypominająca kredyt gotówkowy, udzielana na okres nawet na kilku lat.

Ta pierwsza dostępna jest zwykle w formie pożyczki bez zaświadczeń. Oznacza to, że osoba ubiegająca się o finansowanie na żadnym z etapów nie zostanie poproszona o zaświadczenie potwierdzające jej dochód. Niektóre pozabankowe pożyczki na raty związane są z koniecznością przedłożenia takiego dokumentu, zwłaszcza w przypadku zobowiązań wysoko kwotowych. Najprościej udzielana jest pożyczka przez internet na konto osobiste. Umożliwia otrzymanie środków przelewem na rachunek w banku, co zapewnia na szybki dostęp do pożyczonych pieniędzy. Alternatywą są chwilówki na czek GIRO z odbiorem środków pieniężnych na poczcie. W obu przypadkach wypłacenie pożyczki online w 15 minut jest możliwe, pod warunkiem sprawnego działania zarówno pożyczkodawcy, jak i pożyczkobiorcy.

Weryfikacja przede wszystkim. Bazy dłużników i ich rola w przyznawaniu kredytów i pożyczek

Korzystając z baz dłużników, instytucje finansowe sprawdzają, jak wyglądała historia kredytowa osoby ubiegającej się o pożyczkę czy kredyt. W zależności od bazy mogą przekonać się, czy terminowo reguluje ona inne zobowiązania, np. czynsz czy rachunki za telefon.

Najczęściej sprawdzanymi przez banki i firmy pożyczkowe bazami są:

  • Biuro Informacji Kredytowej (BIK),
  • Biura Informacji Gospodarczej (BIG),
  • Krajowy Rejestr Długów (KRD),
  • Bankowy Rejestr Dłużników.

Podmioty te gromadzą i przetwarzają dane, aby wspomagać instytucje finansowe w ocenie zdolności kredytowej ich klientów. W BIK znajdują się informacje pozytywne i negatywne o zobowiązaniach kredytowych i finansowych osób fizycznych oraz podmiotów gospodarczych, trafia tam każdy kredyt bankowy i każda pożyczka pozabankowa. Aż 90% zgromadzonych danych ma pozytywny charakter.6) Tzw. zły BIK oznacza, że w rejestrze odnotowano zaległość. Z BIK korzystają najczęściej banki i SKOK-i. Uzyskują dostęp do oceny punktowej. Jest to tzw. scoring, opracowywana formuła matematyczna i ma znaczenie dla ryzyka kredytowego podmiotów udzielających finansowania. Im wyższa ocena, tym większa wiarygodność klienta jako pożyczkobiorcy czy kredytobiorcy. Od kilku lat współpracę z BIK zacieśnia coraz więcej firm pożyczkowych. Oprócz sprawdzania BIK, banki i formy pożyczkowe mogą przesłać zapytanie do jednego z biur informacji gospodarczej. Jest ich kilka: Krajowy Rejestr Długów BIG S.A., ERiF BIG S.A., BIG InfoMonitor S.A. W bazach tych biur znajdują się informacje dotyczące płatności takich zobowiązań, jak rachunki za media czy telefon, alimenty, mandaty, itp.

Banki jako kredytodawcy mają dostęp do Bankowego Rejestru, prowadzonego przez Związek Banków Polskich. Danych w nim zgromadzonych nie sprawdzą firmy pożyczkowe. Do BR trafiają wyłącznie negatywne dane, gdyż powstał do ostrzegania banków przed potencjalnie ryzykownymi klientami. Instytucje bankowe współpracują ze sobą i przekazują dane dotyczące nieterminowych kredytobiorców. BR to nic innego jak czarna lista osób fizycznych i firm zalegających ze zobowiązaniami kredytowymi.

Wpływ pandemii na rynek bankowy oraz pozabankowy

Przez pewien czas w internecie królowała informacja o tym, że banki nie udzielają kredytów. W rzeczywistości zdecydowały się na udzielanie finansowania do niezbędnego minimum. W przypadku trudności w oszacowaniu wiarygodności finansowej ubiegającego się o kredyt wolą nie podejmować ryzyka, by nie narażać się na jego niewypłacalność. Na skutek ograniczeń z powodu pandemii sytuacja Polaków uległa pogorszeniu, blisko 14% osób mających długi przyznaje, że straciło pracę, a co 5. osoba dodatkowe źródło dochodu pozwalające dotychczas utrzymać domowy budżet w ryzach.7) Niepewna sytuacja przekłada się z jednej strony na wyraźnie zmniejszony popyt na kredyty i pożyczki, a z drugiej na zaostrzone kryteria przyznawania finansowania. Pierwsza fala zachorowań i utrata źródeł utrzymania spowodowana lockdown-em była przyczyną działań pomocowych, która objęła ponad milion kredytobiorców w ciągu 6 miesięcy. Posiadacze kredytów mogli starać się o odroczenie spłaty rat. Banki rozwinęły produkty kredytowe dostępne w bankowości elektronicznej, dzięki czemu niemal każdy zaczął oferować szybki kredyt online.8) O kredyt gotówkowy trudniej osobom pracującym na umowę zlecenie i o dzieło, a także zatrudnionym na umowach o pracę na czas określony oraz prowadzącym działalność w branżach ryzykownych. Chodzi przede wszystkim o turystykę, hotelarstwo, transport, gastronomię, tekstylia oraz kulturę i rozrywkę. Pomoc na czas lockdown-u zaoferowały pożyczkobiorcom także firmy pożyczkowe, stosując się do rekomendacji dotyczących postępowania w trudnym czasie Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych oraz Związku Przedsiębiorstw Finansowych i Fundacji Rozwoju Rynku Finansowego. Przez pewien okres bardzo trudno było uzyskać pożyczki na raty, gdyż te długoterminowe pożyczki wymagają większej zdolności kredytowej, a o stabilny dochód w czasie pandemii niezwykle trudno.

Pandemia sprawiła, że osoby, które wcześniej nie miały trudności z ubieganiem się o kredyt, były zmuszone sięgać po pożyczki pozabankowe. Nad ich udzielaniem bezpośredniego zwierzchnictwa nie ma Komisja Nadzoru Finansowego. Finalnie jednak ze względu na obniżenie stóp procentowych, zarówno kredyt w banku, jak i pożyczka pozabankowa stały się tańsze. Finansowanie krótkoterminowe stało się mniej ryzykowne od kredytów gotówkowych.

Co łatwiej otrzymać: kredyt czy pożyczkę?

Łatwiej może zostać przyznana pożyczka pozabankowa, gdyż dane pobrane z baz przez instytucje pozabankowe są inaczej interpretowane. W ocenie zdolności kredytowej dokonywanej przez bank każdy negatywny wpis choćby w jednej bazie od razu skreśla z możliwości uzyskania finansowania. Firmy pożyczkowe są w stanie zaakceptować zadłużenie, zwłaszcza te starsze. Pozwala to na uzyskanie pożyczki bez zaświadczeń dla zadłużonych. Problem może pojawić się w przypadku wielu długów u innych pożyczkodawców, zwłaszcza jeśli są to dość świeże zobowiązania. Najłatwiej uzyskać niskokwotowe pożyczki. Największe szanse na kredyt mają osoby uzyskujące dochody z pracy w branżach, które kryzys gospodarczy nie uderzył bezpośrednio. O szybki kredyt online mogą starać się zwłaszcza stali klienci banków, którzy mają konto w danej instytucji oferującej kredyty.

1). Art. 720 § 1: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf

2). Art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971400939/U/D19970939Lj.pdf

3). Art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo bankowe: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971400939/U/D19970939Lj.pdf

4). Ustawa o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20150001357

5). https://fintek.pl/definicja-fintech-fintech/

6). https://www.bik.pl/o-nas

7). https://krd.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/2020/Przygnieceni-kredytami-i-ratami–czyli-skad-sie-biora-dlugi-Polakow

8). https://zbp.pl/getmedia/3834338e-8ca9-4a8d-8a1b-c6f7d6e2b3aa/covid_a_technologie_fin

[Głosów:2    Średnia:5/5]

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here